سیم و کابل از پر کاربردترین تجهیزات برقی هستند. اگر نگاه به اطرافمان بیندازیم میبینیم که با سیم و کابل ها احاطه شده ایم و زمانی که نیاز انتخاب سیم و کابل مناسب، با توجه به تنوع گسترده در نوع، مدل و کاربرد، می‌تواند چالش‌برانگیز باشد. کیفیت و مناسب بودن سیم ها و کابل ها می تواند به طور مستقیم بر ایمنی و عملکرد سیستم برق کشی شما تأثیر بگذارد. در ادامه به بررسی نکات مهم هنگام خرید سیم و کابل می‌پردازیم تا با اطلاعات کامل، انتخابی ایده‌آل و ایمن داشته باشید.
هنگام انتخاب سیم و کابل از چه نوع سیم و کابل ساختمانی استفاده کنیم؟
انتخاب نوع سیم و کابل، به کاربرد و محل استفاده آن بستگی دارد. به طور کلی، سیم‌ها برای مصارف داخلی ساختمان و کابل‌ها برای مصارف خارجی و انتقال برق در مسافت‌های طولانی‌تر به کار می‌روند. سیم ها و کابل ها را می توان بر اساس ساختارشان به انواع مختلفی طبقه بندی کرد. انواع متداول عبارتند از:
سیم خشک یا سیم مفتول
از متداول ترین سوالاتی که پرسیده می‌شود این است که سیم یا کابل مفتول چیست؟ کابل مفتول متشکل از یک هادی واحد با عایق پلاستیکی ، ایده آل برای نصب دائمی که در آن انعطاف پذیری لازم نیست. در ازای نداشتن انعطاف این سیم اتصال بهتری دارد و بهتر است در جاهای بکار برود که نیازی به خم شدن زیاد آنها نداشته باشد.
سیم و کابل افشان یا رشته ای
کابل ها یا سیم های افشان به کابل هایی گفته می‌شود که از تعداد زیادی رشته های نازک مسی به هم تابیده شده تشکیل شده است که به کابل‌های نرم و ضخیم نیز شناخته می‌شوند. لازم به ذکر است بدانید این نوع کابل‌ها به دلیل دارا بودن قابلیت انعطاف پذیری بالا در سیم کشی ساختمان ها بسیار مورد استفاده قرار می‌گیرند و در کاربرد ها فراوانی دارند. این نوع کابل ها مانند سیم های مفتول و نیمه افشان هستند اما قابلیت انعطاف پذیری آنها نسبت به سیم مفتول یا خشک بسیار بیشتر است.
کابل مفتولی با کابل افشان چه تفاوتی دارد؟ کدام یک بهتر است؟
از سوالات پر تکراری که توسط اکثر افراد پرسیده می شود تفاوت کابل مفتول با افشان چیست؟ و یا سیم افشان بهتر است یا سیم مفتول؟. در پاسخ به این سوالات بهتر است بگوییم که تفاوت کابل مفتولی و افشان تنها در ساختار آن‌هاست. از این رو بهتر است بدانید هرکدام از این دو نوع سیم از مزایای مختلفی برخوردارند و برای کاربردهای متفاوتی ساخته شده‌اند که در ادامه بیشتر توضیح داده‌ایم:
کابل مفتولی
- مناسب برای مصارف ثابت
- انعطاف‌پذیری کم
- مقاومت بالا در برابر کشش
- قیمت ارزان‌تر
کابل افشان:
- مناسب برای مصارف متحرک و انعطاف‌پذیر
- انعطاف‌پذیری بالا
- مقاومت کمتر در برابر کشش
- قیمت گران‌تر
معرفی انواع کابل بر اساس فشار قابل انتقال
کابل‌ها از لحاظ فشار قابل انتقال به 3 دسته تقسیم بندی می‌شوند و شما باید بر اساس میزان ولتاژ برق خود برای خرید کابل اقدام کند. در ادامه به صورت خلاصه با انواع کابل فشار قوی، کابل فشار متوسط و کابل فشار ضعیف آشنا می‌شویم. زیرا در این صورت می‌توانیم بر اساس میزان مصرف خود کابل برق مناسب خریداری نماییم .
کابل فشار ضعیف
همانطور که از اسم این کابل پیدا است برای مصارف با جریان ضعیف بین ۵۰۰ تا ۱۰۰۰ولت کاربرد دارد. کابل فشار ضعیف برای مدار برق و روشنایی ساختمان مناسب است.
کابل فشار متوسط
کابل فشار متوسط توان عبور جریان بین ۶ الی ۳۰کیلووات را دارد و می‌توان برای مدار برق ساختمان‌های تجاری، تفریحی، مدارهای توزیع در مراکز صنعتی و هر مکانی که این جریان را نیاز دارد استفاده کرد.
کابل فشار قوی
کابل فشار قوی به کابل‌هایی که برای انتقال انرژی الکتریکی در ولتاژ بالا مورد استفاده قرار می‌گیرند گفته می‌شود. مصرف این کابل در سراسر کشور زیاد است اما برای موارد خاص باید از این نوع کابل استفاده کرد زیرا کابل فشار قوی می‌تواند جریانی بیش از ۳۰ کیلووات را از خود عبور دهد. در نتیجه در صورتی باید از این کابل استفاده شود که نیاز به عبور چنین جریان الکتریکی باشد.
انواع سیم و کابل از نظر کاربرد
سیم ها و کابل ها برای کاربردهای خاص طراحی شده اند. برخی از انواع رایج عبارتند از:
- سیم و کابل برق: برای انتقال برق در محیط های مسکونی، تجاری و صنعتی استفاده می شود.
- سیم و کابل مخابراتی: برای انتقال اطلاعات که کابل زوجی نیز در این دسته قرار می‌گیرد.
- سیم و کابل کنترل: برای فرمان و کنترل تجهیزات
راهنمای خرید انواع کابل از نظر جنس عایق
شاید در اولین تجربه خرید سیم و کابل برق متوجه بعضی نکات سیم و کابل مانند اهمیت نوع عایق به کار رفته در آن نباشید، اما اگر کمی در این زمینه تخصص داشته باشید، حتما می‌دانید که مواد عایق نقش مهمی در عملکرد و ایمنی سیم ها و کابل ها دارد. هر تولیدکننده‌ای از متریال خاصی در عایق کردن استفاده می‌کند و این مسئله در کیفیت نیز تاثیر می‌گذارد، اما مهمترین تاثیر آن در کاربرد سیم و کابل مشخص می‌شود. هر کدام از این تجهیزات با این عایق‌ها در در موردی خاص با توجه به ولتاژ هادی مورد نیاز انتخاب می‌شوند. به همین علت شما باید با توجه به نوع مصرف خود سیم و کابل برق مورد نیاز خود را تهیه کنید. برخی از مواد عایق رایج عبارتند از:
- PVC: رایج‌ترین نوع عایق، ارزان و مناسب برای مصارف عمومی. مقاومت خوبی در برابر رطوبت، سایش و مواد شیمیایی ایجاد می کند.
- XLPE: عایقی با مقاومت حرارتی بالا، مناسب برای مصارف صنعتی و دمای بالا
- لاستیک: انعطاف پذیری و دوام عالی را ارائه می دهد که اغلب در کاربردهای قابل حمل و سنگین استفاده می شود.
5 نکته مهم که باید هنگام خرید سیم و کابل بدانید
هنگام خرید و انتخاب سیم و کابل به چه نکات سیم و کابل باید دقت بکنیم؟ در خرید سیم و کابل برق موارد مختلفی نسبت به کاربردی که شما به دنبال آن هستید، نقش دارند که توجه به هریک می‌تواند شما را در استفاده ایمن و اصولی از سیم و کابل مناسب کمک کند.
- نوع کاربرد ولتاژ و جریان کابل : نوع سیم و کابل را با توجه به کاربرد مورد نظر خود انتخاب کنید. ولتاژی که کابل باید در سیم کشی شما تحمل کند را در نظر بگیرید تا از گونه خطر جلوگیری شود.
- به جنس و نوع عایق سیم و کابل توجه کنید : عایق باید با توجه به شرایط محیطی انتخاب شود. کابل با عایق مناسب برای دما و رطوبت محیط مورد نظر خود انتخاب کنید.
- قطر کابل : قطر سیم یا کابل باید بر اساس میزان جریان الکتریکی انتخاب شود. کاربردهای جریان بالاتر معمولاً به کابل های ضخیم تر نیاز دارند.
- توجه به ظاهر سیم : یک برند معتبر حتما مشخصات یک سیم ( علائم مشخصه کابل ها ) را روی آن درج می‌کند. هنگام خرید کابل برق به ظاهر و علامت گذاری روی کابل توجه کنید. اطمینان حاصل کنید که آنها استانداردهای مناسب را دارند و کابل عاری از آسیب یا نقص فیزیکی است.
- اهمیت متریال و جنس در خرید سیم و کابل برق : جنس هادی و عایق سیم و کابل در کیفیت و طول عمر آن نقش مهمی دارد.
نکات سیم و کابل هنگام انتخاب سطح مقطع سیم برق
قبل از خرید سیم ساختمانی حتما در انتخاب سطح مقطع مناسب دقت کنید. سطح مقطع سیم ، تعیین کننده توانایی سیم در حمل جریان الکتریکی در متراژ های گوناگون است. انتخاب نامناسب سطح مقطع سیم باعث می‌شود مشکلاتی مانند افزایش دما، افت ولتاژ و خطراتی نظیر آتش سوزی شود.
مطابق با استاندارد در سیم کشی های ساختمانی از سیم برق با سطح مقطع 1.5 میلی متر مربع برای یک مدار روشنایی که شامل 10 منبع نور باشد به شرطی که مجموع مصرف آن ها از میزان تحمل جریان سیم 1/5 بیشتر نباشد استفاده می شود. از برق با سطح مقطع 2.5 میلی متر مربع نیز معمولاً برای تغذیه پریز های برق استاندارد با ظرفیت حداکثر 16 آمپر استفاده می شود.
بهترین برند سیم و کابل برای سیم کشی منازل
انتخاب برند مناسب، اول از همه چیز به نیاز و بودجه شما بستگی دارد. پس از آن به نکات ارائه شده توجه کنید. برخی از برندهای معتبر سیم و کابل در ایران عبارتند از:
- سیم و کابل همدان
- سیم و کابل افشار نژاد خراسان
- سیم و کابل رویان
- سیم و کابل سیمین فر
- سیم و کابل زیتون
- سیم و کابل پود
سوالات پرتکرار
کابل مفتولی با کابل افشان چه تفاوتی دارد؟
تفاوت دو کابل مفتولی و افشان در موارد زیر است :
- کابل مفتولی : مناسب برای مصارف ثابت، انعطاف‌پذیری کم، مقاومت بالا در برابر کشش، قیمت ارزان‌تر
- کابل افشان : مناسب برای مصارف متحرک و انعطاف‌پذیر، انعطاف‌پذیری بالا، مقاومت کمتر در برابر کشش، قیمت گران‌تر
آیا سطح مقطع کابل برق در کیفیت کابل‌ها تاثیر دارد؟
بله، سطح مقطع کابل باید با توجه به جریان عبوری از آن انتخاب شود.
سطح مقطع هادی سیم و کابل ساختمانی باید چقدر باشد؟
سطح مقطع هادی سیم و کابل ساختمانی باید توسط یک مهندس برق محاسبه شود.
موارد مربوط به سیم و کابل تقلبی به چه شکل است ؟
از سه جهت تقلبی بود سیم را می‌توان فهمید:
- قیمت : قیمت سیم و کابل تقلبی به طور قابل توجهی ارزان‌تر از سیم و کابل اصل است.
- کیفیت : کیفیت مواد اولیه و ساخت سیم و کابل تقلبی پایین است.
- علامت استاندارد : سیم و کابل تقلبی علامت استاندارد ندارد.
تشخیص روکش مناسب سیم کابل به چه نحوی انجام می‌شود ؟
برای تشخیص روکش مناسب سیم و کابل نیز سه معیار داریم:
- عایق : عایق باید سالم و بدون نقص باشد.
- رنگ : رنگ عایق باید با نوع سیم و کابل مطابقت داشته باشد.
- علامت استاندارد : عایق باید دارای علامت استاندارد باشد.
